Zebranie szkoleniowo-naukowe na temat: "Czerniak - molekularny model choroby i najnowsze sposoby leczenia"
W dniu 21.11.2012 r. w NZOZ Centrun Diagnostyki – Zakład Patomorfologii w Krośnie odbyło się zebranie naukowo-szkoleniowe na temat: "Czerniak - molekularny model choroby i najnowsze sposoby leczenia".
- Czerniak (łac.: melanoma malignum) jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów, które ulegają złośliwej przemianie.
- Najczęściej umiejscawia się na skórze, ale także w jamie ustnej, w kanale odbytu, siatkówce oka.
- Wśród wszystkich nowotworów skóry stanowi 4-5%, ale odpowiada za około 80% zgonów, które są z nimi związane.
- Biologia molekularna czerniaka:
- Czerniak najczęściej wykazuje mutacje białek biorących udział w szlakach MAPK i AKT-PI3K.
- W 40-70% przypadków czerniaków obserwuje się aktywującą mutację w genie kodującym białko kinazy BRAF; w wyniku mutacji w obrębie genu BRAF V600E dochodzi do aktywacji ścieżki sygnałowej MAPK (Mitogen-Activated Protein) i przekazania sygnału do jądra komórki - dochodzi do niekontrolowanych podziałów komórkowych oraz powstania nowotworu.
- W 30-50% czerniaków obserwuje się mutację w genie PTEN, w wyniku czego dochodzi do aktywacji ścieżki sygnałowej AKT-PI3K.
- Najnowsze (celowane) leczenie czerniaka – wemurafenib:
- Wemurafenib blokując działanie nieprawidłowego białka BRAF zwalnia rozprzestrzenianie się czerniaka.
- Wemurafenib (Zelboraf) stosowany jest w leczeniu chorych na nieoperacyjnego lub przerzutowego czerniaka z mutacją BRAF V600E.
- W grupie pacjentów z mutacją BRAF V600E odpowiedź na leczenie wemurafenibem wynosiła 84%; średni czas odpowiedzi to 7 miesięcy.
- Najnowsze leczenie czerniaka – ipilimumab:
- Ipilimumab (Yervoy) jest to specyficzne przeciwciało monoklonalne blokujące receptor CTLA-4 (cytotoxic T-lymphocyte associated antygen-4), znajdujący się na powierzchni aktywowanych limfocytów T; zablokowanie tego receptora wzmacnia aktywność cytotoksycznych limfocytów T, które walczą z komórkami czerniaka.
- W grupie pacjentów z nieoperacyjnym lub przerzutowym czerniakiem 46% leczonych ipilimumabem pozostawało przy życiu po roku badania w porównaniu do 25% pacjentów w ramieniu kontrolnym; po dwóch latach badania przy życiu pozostawało 24% pacjentów w porównaniu do 14% pacjentów w ramieniu kontrolnym.
Czerniak złośliwy - obraz mikroskopowy
Czerniak złośliwy - dodatnia ekspresja HMB-45
Prelegent: Barbara Szafran-Kozik