Zebranie szkoleniowo-naukowe na temat: „Nowotwory ślinianek”

W dniu 18.05.2016 r. w Centrum Zdrowia MedLifeCover – Zakład Patomorfologii w Krośnie odbyło się zebranie szkoleniowo-naukowe na temat: „Nowotwory ślinianek”.

.

Nowotwory łagodne:

1. Gruczolak wielopostaciowy (łac.: adenoma pleomorphicum) = guz mieszany (łac.: tumor mixtum), 
2. Gruczolaki jednopostaciowe:
   • gruczolakotorbielak brodawczakowaty limfatyczny (łac.: cystadenoma papillare lymphomatosum) = guz Warthina (łac.: tumor Warthini),
   • gruczolak kwasochłonny; onkocytoma (łac.: adenoma oxyphillicum; oncocytoma)
   • gruczolak podstawnokomórkowy (łac.: adenoma basocellulare),
   • gruczolak łojowy (łac.: adenoma sebaceum),
   • gruczolak jasnokomórkowy (łac.: adenoma clarocellulare).

.

Nowotwory gruczołów ślinowych o niskim stopniu złośliwości histologicznej (low grade):

1. rak śluzowo-naskórkowy (łac.: carcinoma mucoepidermale), niski i średni stopień złośliwości,
2. rak zrazikowo-komórkowy (łac.: carcinoma acinocellularum),
3. gruczolakorak (łac.: adenocarcinoma), niski stopień złośliwości,
4. rak nabłonkowo-mioepitelialny (łac.: carcinoma myoepitheliale),
5. gruczolakorak podstawnokomórkowy (łac.: adenocarcinoma adenocarcinoma).

.

Nowotwory gruczołów ślinowych o wysokim stopniu złośliwości histologicznej (high grade):

1. rak śluzowo-naskórkowy (łac.: carcinoma mucoepidermale), wysoki stopień złośliwości,
2. rak gruczołowato-torbielowaty (łac.: carcinoma adenoides cysticum),
3. gruczolakorak (łac.: adenocarcinoma), wysoki stopień złośliwości,
4. rak przewodowy ślinianek (ang.: salivary duct carcinoma),
5. rak w gruczolaku wielopostaciowym (ang: carcinoma ex pleomorphic adenoma),
6. rak płaskonabłonkowy (łac.: carcinoma planoepitheliale),
7. rak niezróżnicowany i neuroendokrynny (ang.: undifferenciated and neuroendocrine carcinoma).

.

---

.

Guz lewej ślinianki przyusznej

----------------------------------------------------------------------------------------

• w obrazie ultrasonograficznym guz hipoechogenny, o gładkich zarysach, o wymiarach 24 x 18 mm

Obraz ultrasonograficzny guza

-----------------------------------------------------------------------------------------

• pod kontrolą usg wykonano BAC guza

BAC guza pod kontrolą usg

----------------------------------------------------------------------------------------

BAC guza pod kontrolą usg

--------------------------------------------------------------------------------------

• uwidoczniono końcówkę igły w zmianie

Końcówka igły w zmianie

----------------------------------------------------------------------------

• obrazy cytologiczne z BAC guza

.

.

Obrazy cytologiczne z BAC guza

.

---

Diagnoza cytologiczna:

Gruczolak wielopostaciowy

– wskazane chirurgiczne usunięcie guza

---

.

• obraz makroskopowy guza po chirurgicznym usunięciu

Obraz makroskopowy guza

-----------------------------------------------------------------------------------------

• obrazy histopatologiczne guza

.

.

Obrazy histopatologiczne guza

.

---

Diagnoza histopatologiczna:

Gruczolak wielopostaciowy (guz mieszany) ślinianki przyusznej

– łac.: ademonoa pleomorphicum (tumor mixtus)

– ang.: pleomorphic adenoma

---

.

Gruczolak wielopostaciowy (łac.adenoma pleomorphum; ang.: pleomorphic adenoma) zwany także guzem mieszanym (tumor mixtus) – najczęstszy nowotwór łagodny gruczołów ślinowych. Przeważnie rozwija się w śliniance przyusznej, rzadziej w podżuchwowej, wyjątkowo w podjęzykowej.

Patomorfologia:

Makroskopowo gruczolak wielopostaciowy jest zazwyczaj jednoogniskową, wolno rosnącą zmianą, która rzadko tylko przekracza średnicę sześciu centymetrów. Jest dobrze odgraniczony i otoczony torebką łącznotkankową, lecz często obecne są guzki satelitarne i naciek torebki, które po niecałkowitym usunięciu mogą być źródłem wznowy.

Mikroskopowo guz jest zbudowany z małych i ciemnych komórek nabłonkowych o prostopadłościennym lub wrzecionowatym kształcie oraz śluzakowatego podścieliska, które niekiedy tworzy wyspy przypominające tkankę chrzęstną lub kostną. Komórki nowotworowe mogą tworzyć różnorodne struktury - przewody, cewki, gronka lub płaty.

Diagnoza:

Podstawowym badaniem diagnostycznym jest biopsja cienkoigłowa, która z dużą precyzją potrafi wskazać ten typ nowotworu oraz określić czy jest on złośliwy czy nie. Czułość takiego badania w rękach doświadczonego lekarza ocenia się na >90%. Zaleca się również USG szyi celem sprawdzenia okolicznych węzłów chłonnych.

Obraz kliniczny:

Gruczolak wielopostaciowy objawia się jako bezbolesne obrzmienie w kącie żuchwy, palpacyjnie wyczuwalne jako oddzielona od otoczenia guzowata zmiana. Po latach może na jego podłożu rozwinąć się guz mieszany złośliwy; nowotworzenie jest częstsze w gruczolaku obecnym w śliniance podżuchwowej.

Leczenie:

Wskazana jest resekcja chirurgiczna z odpowiednio dużym marginesem zdrowych tkanek (częściowa albo całkowita parotidektomia) mimo ryzyka uszkodzenia nerwu twarzowego przebiegającego przez śliniankę przyuszną. W około 10% przypadków po zabiegu dochodzi do miejscowej wznowy nowotworu na skutek niedokładnego usunięcia zmian satelitarnych.

Rokowanie:

Rokowanie jest bardzo dobre, aczkolwiek zaleca się częste kontrole (szczególnie do dwóch lat po operacji) celem wykrycia ewentualnych wznów.

.

Prelegentka: Anna Gąsior

.